BİYOLOJİK ARITMA

BİYOLOJİK ARITMA

Biyolojik arıtma atıksuda bulunan organik kirleticilerin, mikroorganizmalar
tarafından besin ve enerji kaynağı olarak kullanılmak suretiyle atıksudan
uzaklaştırılmaları esasına dayanmaktadır. Biyolojik arıtma ile Biyokimyasal
süreçlerin sonunda, ayrışabilen organik madde elektron verip yükseltgenerek
(oksitlenme) kararlı son ürün olan CO2 ve H2O’ya dönüşmektedir. Dolayısı ile
ayrışabilen organik maddelerin bir kısmı biyokütleye, diğer kısmı ise enerjiye
çevrilmektedir.

Biyolojik arıtmada kullanılan en yaygın yöntem aktif çamur sistemleridir. Bu
sistem organik kirliliğin, askıda tutulan mikroorganizmalar (heterotrofik bakteriler)
yardımıyla giderildiği bir arıtma metodudur.

Deşarj standartlarına bağlı olarak aktif çamur sistemleri karbonlu organik madde
giderimi ve nitrifikasyon, denitrifikasyon; aşırı biyolojik fosfor giderimi için uygun
reaktör konfigürasyonları ile etkin olarak çalıştırılabilir ve proses şartlarına bağlı
olarak aktif çamur reaktörü havalı, anoksik ve havasız şartlarda olabilir. Son çöktürme
tankında çökelen çamur aktif çamur havuzuna geri devrettirilmek sureti ile uygun
biyokütle konsantrasyonu sağlanmış olur. Öngörülen biyokütle miktarından fazlası ise
fazla çamur olarak sistemden atılır.

Havalı prosesler oksijenli ortamda organik madde giderimi ve/veya nitrifikasyon
prosesleri için kullanılmaktadır. Nitrifikasyon prosesinde ototrof bakteriler amonyum
azotunu oksijenli ortamda nitrata kadar yükseltgemektedir. Bu prosesler,
mikroorganizmaların konumuna göre askıda çoğalma, yüzeyde çoğalma ve ikisinin
birlikte uygulandığı kombine sistemler olarak sınıflandırılır. Birden fazla prosesin
ardarda kullanıldığı ardışık sistemler de mevcuttur.



Aktif Çamur Sistemi

Bu arıtma sisteminde ön arıtmadan geçirilmiş atıksu havalandırma tanklarına
alınır. Bu tanklara dışarıdan oksijen verilerek (yüzeysel havalandırıcılar veya difüzör
havalandırıcılar ile) aerobik mikroorganizmaların atıksu içindeki çözünmüş ve kolloid
organik maddeleri ayrıştırarak arıtım işlemini gerçekleştirmesi temin edilir.




Ardışık Kesikli Reaktörler

Ardışık kesikli reaktörler (AKR), özellikle küçük ve orta nüfuslu yerleşim
yerlerinde yaygın olarak kullanılan aktif çamur sistemleridir. Atıksu miktarına bağlı
olarak ardışık kesikli reaktörler de tek ya da birden çok reaktör paralel olarak
kullanılabilir. Ardışık kesikli reaktörler, 1) doldurma, 2) havalandırma/karıştırma, 3)
çöktürme, 4) boşaltma ve 5) dinlendirme fazlarından oluşmaktadır. Bu fazların
sürelerinin toplamı çevrim süresini vermektedir. Fazların süreleri ayarlanarak organik
karbon, biyolojik azot ve fosfor  giderimi sağlanabilir. Doldurma/karıştırma ve
havalandırma fazlarının (sürelerinin) farklı şekillerde uygulanması ile etkin organik
karbon ve biyolojik nütrient giderimi sağlanabilmektedir. Örneğin organik karbon
kaynağı sağlamak için doldurma süresi havalandırma/karıştırma fazı boyunca
sürdürülebilir. Fazlardan boş faz, paralel çalıştırılan AKR sistemlerinin faz sürelerinin
ayarlanmasında ve fazla çamur atılması işlemleri için kullanılmaktadır.

AKR sistemlerinde reaktörün başlangıç ve doldurma hacmi arasındaki oran
ayarlanarak nitrat geri devri yapılmış olur. Reaktördeki havasız koşulların oluşabilmesi
için nitratın olmaması gerekmektedir. Biyolojik fosfor giderimine yönelik olarak
havasız koşulları sağlayacak işletme düzenine (nitrat geri devrinin azaltılması,
atıksudaki uçucu yağ asiti (VFA) potansiyelinin kullanılması, uygun karıştırma süreleri
vb) ihtiyaç duyulmaktadır.

MEZBAHA
ATIKSULARI ARITMA

OMAY ARITMA olarak,
mezbaha kanlı atıksu
arıtımı tesis kurulumu
konusunda da uzman
kadromuzla başarıyla
hizmet vermekteyiz.
OMAY ARITMA MÜHENDİSLİK VE
DANIŞMANLIK  SAN. TİC. LTD. ŞTİ.

  Adres: Esentepe Mahallesi
  Şehit İbrahim Candemir
Sokak No: 8/8
                    Kartal / İSTANBUL

Telefon: +90 216 306 23 23
Fax: 0216 306 23 21
mail: omay@omayaritma.com     
ÖRNEK BİYOLOJİK ARITIM PROSESİ
İleri Biyolojik Atıksu Arıtma

Tesislerindeki ünitelerde, atıksuyun tesise ilk giriş yaptığı noktadan itibaren deşarj edilen noktaya ulaşana kadar genel yapılanması ve işleyişi;
• Terfi Ünitesi
• Kum Tutucu Ünite
• Bio-Fosfor Ünitesi
• Havalandırma Ünitesi
• Son Çökeltim Ünitesi
• Geri Devir Ünitesi
• Çamur Susuzlaştırma Ünitesi
• Dezenfeksiyon Ünitesi

      olarak nitelendirilebilir.



Giriş (Terfi) Ünitesi


Bu ünite, atıksuyun tesisine ilk giriş yaptığı noktadır. Terfi ünitesi atıksu arıtma tesisi için en önemli ünitedir.
Üniteye kolektör hattından giriş yapan atıksu önce 5cm tırnak aralığı bulunan “kaba ızgara”dan geçer.

Kaba ızgaralar SCADA üzerinden otomatik ve manuel olarak çalıştırılır. Otomatik çalışma, seviye
sensörlerine bağlı olarak ve zaman ayarına bağlı olarak iki ayrı şekilde kontrol edilebilir veya Izgaranın kendi
Lokal panosu üzerinden manuel olarak kumanda edilebilir. Ultrasonik seviye sensörleri ızgaraların ön ve
arkasında bulunur ve iki sensör arasındaki seviye farkına göre yada ızgaraların kumanda panosundan
yapılan zaman ayarına göre çalışır. Kaba ızgara sonrasında tırnak aralığı 1cm olan “İnce Izgaralar”
bulunmaktadır. İnce ızgaralar otomatikte kaba ızgaradan gelen bilgiye göre çalışır ya da manuel olarak lokal
panosundan kumanda edilebilir.

Kaba ve ince ızgaralardan çıkan kaba atıklar konveyör bant ile uzaklaştırılarak konteynırlarda toplanır.
Izgaralardan geçen ve kaba pislikleri uzaklaştırılan atıksu, terfi haznesine gelir. Terfi haznesinde tesisin
kapasitesine göre seçilmiş uygun güçte ve sayıda terfi pompaları bulunmaktadır. Pompa sayıları tesis
tasarımına ve kapasitesine göre değişmekte, 3+1, 4+1, 5+1 olmak üzere yedekli olarak çalışmaktadır. Bu
pompalar atıksu için üretilmiş dalgıç tip pompalardır. Sıcaklık ve nem sensörleri ile koruması bulunan su
soğutmalı pompalardır. Tesis kapasitesine göre mevcutta bulunan pompa güçleri 9 kW ve 48 kW, basma
kapasiteleri 115 m³/h ile 750 m³/h, basma yükseklikleri 5mss (metre su sütunu) ile 12 mss aralığında
değişmektedir. Terfi pompaları, haznede bulunan ultrasonik seviye sensörünün okuduğu bilgiye göre
devreye girer veya devreden çıkar. Pompalar eşit yaşlandırma usulüne göre çalışır. Pompalar periyodik
olarak hazneden çıkarılır, temizlik ve bakımları yapılır. Her bir pompadan gelen basma hattı ana kollektörde
birleşir ve atıksu ana kolektörden geçerek bir sonraki üniteye ulaşır. Ana kolektör üzerinde bulunan
elektromanyetik tip debimetre ile tesise giren atıksuyun anlık ve toplam debi bilgisi okunur.

Kum Tutucu Ünite



Terfi Ünitesinden “Kum Tutucu Ünite”ye giden atıksu, burada içerisinde bulunan kumdan ayrıştırılır. Kum Tutucu Ünite üzerinde hareketli doğrusal tip sıyırıcı köprü bulunmaktadır. Köprü üzerinde sabit olarak bulunan dalgıç tip atıksu pompaları ve yüzey sıyırıcıları bulunmaktadır. Bu ünitedeki atıksuyun dibe çökmesini engelleme amacıyla hava üfleyiciler ile havuza hava verilmektedir. Hava üfleyiciler ayrı bir bina içerisinde bulunmaktadır ve havuzun kapasitesine göre 150 m³/h ve 1200 m³/h hava basma kapasitesi, 3 kW ile 90 kW arasında farklı güçlerde ve sayılarda 2+1, 3+1 olmak üzere yedekli şekilde çalışmaktadır. Atmosferden aldıkları havayı filtre edip kum tutucu havuza basmaktadırlar.

Kum tutucu blower’lar eşit yaşlandırmalı olarak otomatikte (SCADA’dan) veya manuel olarak çalıştırılmaktadır. Gezer köprü ileri ve geri gidişlerini ayarlanan süre üzerinden otomatikte yaptığı gibi, manuel olarak da yapabilir. Kum tutucu köprü ileri gidiş yönünde iken sıyırıcılar su yüzeyindedir ve yüzeyde biriken tabakayı toplama haznesine iter, dönüşte sıyırıcılar yukarı hareket ederek beklemeye geçer, köprüde sabit olan pompalar ile dipte biriken kumlu su kum ayırıcı hazneye iletilir ve burada kum ve su birbirinden ayrıştırılarak, kum helezon yapı ile konteynırlara dökülür, kumdan ayrışan su tekrar havuza gider. Kumundan da ayrışan atıksu bir sonraki üniteye iletilir.

Anaerobik (Bio-Fosfor) Ünite


Bio-fosfor havuzlarında biyolojik arıtma işlemi başlar. Bu havuzda hava yoktur, ortama
verilen atıksudaki bakteriler, bünyelerindeki fosforu suya verirler. Daha önceden
aşılanmış fosfatça zengin bakteri kültürü burada yaşam faaliyetini sürdürür. Uygun
karışımı farklı güç ve sayıda (2kW ile 5 kW aralığında), haznelerde bulunan
karıştırıcı mikserler sağlamaktadır. Karıştırıcı mikserlerin, jet mikser olarak bilinen
kanatları ve gövdeleri paslanmaz malzemeden üretilmiştir. SCADA’dan otomatik ve
lokal olmak üzere kumanda edilebilmekte ve sıcaklık ve nem sensörleri ile
korunmaktadır. Periyodik olarak temizlik ve bakımları yapılmaktadır.

ANAEROBİK ARITIM SİSTEMLERİ

Atıksu arıtımında son yıllarda uygulamasındaki artışlar sebebiyle anaerobik
arıtma teknolojisinin kuvvetli organik madde yüküne sahip tarımsal atık suların
(hayvan çiftlikleri atıksuları gibi) gıda sanayi (şeker fabrikaları, nişasta üretimi,
bira fabrikaları gibi), çöp depolama alanlarında oluşan sızıntı suları ile evsel
karakterli arıtma çamurlarının arıtılmasında yoğun olarak uygulanmaktadır. Bu
gibi atık suların kirlilik yükleri çok yüksektir. Bu tür sanayilerde ve faaliyetlerde
oluşan atık sular arıtılmadan alıcı ortamlara verildiği zaman yüksek miktarda
temiz suyu kirletmektedir.
Tüketimin artması buna paralel olarak da insanların doğrudan temasta olduğu
ekosistemi bozması ve yaşamını sürdürebilmesi için kullanması zorunlu olduğu
kaynakları kirletmesi sonucunda da insanların zarar görmeye başlaması ve
ileride daha çok zarar göreceğinin anlaşılması insanları her türlü israfı minimuma
indirmeye, sanayide en az ve en zararsız atık veren proses teknolojisini
kullanmaya ve atıklardan madde ve enerji kazanımı sağlayan arıtma
teknolojilerini kullanmaya zorlamıştır. Anaerobik şartlarda arıtma da atıklardan
enerji geri kazanımını sağlayan ve nihai olarak uzaklaştırılması gerekli atığı en az
olan bir biyolojik arıtma teknolojisidir.
Havalandırma Ünitesi

Havalandırma havuzlarında, bakterilerin yaşamsal faaliyetini devam ettirmek için
atıksuya hava üfleyici blower’larla hava verilir ve uygun karışımın sağlanması için
farklı güç ve sayılarda (3 kW ile 9 kW aralığında) karıştırıcı mikserler bulunmaktadır.
Bu ünitede kullanılan karıştırıcı mikserler muz kanatlı olarak bilinen genellikle
polyester veya poliüretan malzemeden yapılmış, gövdesi ise paslanmaz malzemeden
üretilmiş krom ağırlıklı, atıksuya dayanıklı ekipmanlardır. Havalandırma havuzunda
suyun çevirimini ve uygun karışımı sağlarken, çamurun dibe çökmesini de engeller.
Karıştırıcı mikserler otomatik (SCADA) ya da manuel olarak çalıştırılabilirler.

Hava üfleyici blowerlar tesisin kapasitesine göre uygun güç ve gerekli sayıda
seçilmiştir. Hava üfleyicilerden havuzlara gönderilen hava, havuz zemininde bulunan
ve havuz yapısına uygun olarak yerleştirilmiş difüzörler ile ortama verilmektedir.
Çalışma mantığı kum tutucu ünitesindeki blower’lar ile aynıdır fakat buradaki
blower’ların elektrik motorları daha büyük, havuzlara gönderilen, saatteki hava debisi
daha fazladır.
Motor güçleri 75 kW ile 355 kW arasında değişmektedir. Blower’lar ayrı bir bina
içerisindedir ve 3+1 veya 4+1 olarak yedekli şekilde kullanılmaktadır. Motorlar yıldız
üçgen kalkınarak çalışmaktadır fakat yeni yapılan tesislerde (bazılarında kum tutucu
blower’ları da dahil olmak üzere) frekans konvertörü ile sürülmektedir. Havalandırma
havuzunda aynı zamanda ölçüm cihazları bulunmaktadır. Bu ölçüm cihazları gerekli
probları ile sudaki oksijen, iletkenlik, pH.. gibi değerlerini ölçer. Ölçülen değerler
cihaz üzerinden okunabildiği gibi, gerekli sinyal kabloları ile PLC’ye taşındığı için
SCADA üzerinden de okunabilir. SCADA yazılımında belirtilen Oksijen değerleri alt
ve üst limitlerine göre PID programda değerlendirir. Blowerlar otomatik olarak
devreye girer ya da devreden çıkar ve eşit yaşlandırma usulü ile çalışırlar. Periyodik
olarak hem havuz temizlik ve bakımları (difüzörler, mikserler ve kızakları) hem de
blower bakımları yapılmaktadır.
Son Çökeltim Ünitesi

Havalandırma havuzlarından cazibe ile Son Çökeltim havuzlarına gelen proses suyu
burada dinlendirilerek sedimantasyona uğratılır. Çökeltim havuzları daireseldir ve tesisin
kapasitesine göre farklı çaplarda projelendirilir. Havuzlarda dairesel sıyırıcı köprüler
bulunmaktadır. Dibe çökelen sudan ağır maddeler dip sıyırıcılar ile çamur toplama
kanallarına itilir ve toplanan çamur buradan Geri Devir ünitesine gider. Köprülerde aynı
zamanda yüzey sıyırıcılarda bulunur, bunlar da yüzeyde biriken köpük vb. malzemeleri
köpük haznesine toplar, oradan köpük pompalar ile köpük rögarlarına verilir. Dairesel
köprünün çalışma hızı prosese göre ayarlanır. Her yıl havuzlar sırayla boşaltılarak,
sıyırıcı köprülerin bakımları yapılır. Çökeltim Havuzlarında suyun savaklandığı havuzun
iç yüzeyinde paslanmaz çelikten yapılmış üçgen savaklar ve köpük engelleyiciler
mevcuttur. Arıtılan su bu yapıdan savaklanarak Deşarj noktasına geçer.
Geri Devir Ünitesi

Geri Devir Ünitesine gelişte teleskopik vanaların olduğu hazne bulunmaktadır.
Teleskopik vanalar ne kadar çamur çekileceğini ve havuzların seviyelerini
belirlemeye yarar. Vanalar programda atanmış Loop’lara göre açıklık oranın
belirler ve bu bilgiyi haznede bulunan seviye ölçerlerden alır. Kapasiteye göre faklı
güçlerde (5 kW ile 11 kW aralığında) ve genellikle 2+1 veya 3+1 olmak üzere
yedekli olarak çalışan geri devir pompalarının amacı son çökeltim havuzlarından
gelen aktif çamuru aşılamak üzere Bio-Fosfor havuzlarına geri beslemektir. Geri
Devir pompaları haznenin seviye bilgisine göre devreye girer, otomatik (SCADA)
ve manuel olarak çalıştırılabilir. Buradaki fazla çamur ise çamur toplama tanklarına
basılarak orada toplanır. Çamur tankının içinde Aeratör olarak bilinen ve çamurun
dibe çökmesini engellemek amacıyla bir nevi karıştırıcı görevi gören ekipmanlar
bulunmaktadır. Havalandırma havuzlarında da hem karıştırıcı hem de havuzlara
gerekli havayı vermesi amacıyla kullanıldığı gibi, çamur havuzlarında daha uygun
kullanıldığı gözlemlenmiştir. Bu ekipman yeni tesislerde kullanılmaya başlanmıştır.
Aeratör dalgıç tip pompa gibi tankın zemininde sabit olarak durmaktadır, ekipmanın
ön tarafından havuz zeminine paralel olarak uzanan iki adet çıkış ile ortamdan
aldığı havayı havuza verir, böylece çamurun dibe çökmesi engellenir ve karışım
sağlanır.
Çamur Susuzlaştırma Ünitesi

Bu ünitede çamur tanklarından çamur pompaları ile çekilen çamurun susuzlaştırılması işlemi
yapılır. Çamur pompaları, 2+1 olarak yedekli olup, 3kW ile 5 kW aralığındadır. Ayrıca bu ünite
içerisinde polielektrolit ünitesi bulunmaktır. Polielektrolit çamurla kimyasal bir tepkimeye girerek
çamurun sudan kolay ayrışmasını sağlar. Poli tankında su ile poli karıştırılarak uygun çözelti
hazırlanır ve genelde 2+1 olarak 1,5 kW ile 3 kW aralığındaki güçlerde olan poli pompaları ile
çamur susuzlaştırma ekipmanlarına verilir. Çamur susuzlaştırma ekipmanlarında eski teknoloji
Belt-Pres makineleridir. Bu makinelerin çalışma mantığı eskiden kullanılan merdaneli çamaşır
makinelerinki gibidir. Çamur pompalarından makineye gelen çamur ve poli pompalarından gelen
polimer, makinenin alt ve üst bantları arasında dolaştırılıp, susuzlaştırıldıktan sonra, Çamur
konveyörüne verilir ve çıkan çamur tesislerden kamyonlarla alınır. Çamurdan ayrışan su ise
tekrar geri çevirim yaptırılarak terfi ünitesine gönderilir. Belt-Pres makinelerinde bulunan
hareketli pistonlar ile makinenin çalışması sağlanırken, bantların kaymasını engellemek amaçlı
indüktif sensörler ve sviçler kullanılmaktadır. Yeni yapılan tesislerde ise artık bu makineler
kullanılmamaktadır. Çamur susuzlaştırma işlemi dekantör adı verilen kapalı tip yatay santrifüjlerle
yapılmaktadır. Dekantörlerin içinde birbirine geçmiş iki tambur bulunmaktadır. Dekantörler 18,5
kW ile 220 kW arasındaki güçlerde 1+1 ve 6+1 olmak üzere yedekli olarak çalışmaktadır.
Dekantör frekans konvertörleri ile yol alır. Dekantörlerde ayrışan çamur konveyörler ile tesisten
bertaraf edilmek üzere kamyonlara aktarlırken, ayrışan su tekrar sistemin başına verilir.
Dekantörlerin kendi içinde ayrı bir otomasyonu olduğu için merkezi SCADA’dan çalışmasına
müdahale edilmez, sadece izlenir.
Ultraviyole (UV) Ünite

Son Çökeltim havuzlarından savaklanan proses suyu UV Ünitesine gelir, burada ultraviyole
lambalar bulunmaktadır, statik hesaplara göre projelendirilen üniteye gelen su lambalardan
geçerek, dezenfeksiyona uğrayıp çıkış kanalından deşarj edilir. UV Ünitesi yeni tesislerde
projelendirilen önemli bir dezenfeksiyon ünitesidir. Hazne içerisinde bulunan seviye sensörlerinden
gelen bilgiye göre lambalar çalışır. Bu ünitenin kendine ait otomasyonu olduğu için merkezi
SCADA’dan müdahale edilmez, sadece izleme yapılır. UV dezenfeksiyon teknolojileri
dezenfeksiyon için dünyada yaygın olarak kullanılan sistemlerden biridir. UV dezenfeksiyonun pek
çok avantajları vardır. Toksik etkileri olan pahalı kimyasallara ihtiyaç yoktur, hızlı dezenfeksiyon
sağlanır, çok sık bakım gerektirmez ve işletme maliyetini azdır. Ultraviole ışını kısa dalga boyuna
sahip ışık enerjisidir. Özel quartz lamba içinde bulunan civa buharları ile dalga boyu kontrollü
ultraviole ışığı elde edilir. Su içinde bulunabilecek virüs, bakteri, mantar ve çeşitli
mikroorganizmalar 2537 A dalga boyunda 13000 m W/s/ cm2 şiddetindeki ultra viole ışınları yolu
ile protein yapıları bozularak etkisiz hale getirilir. Ultraviole cihazları su dezenfeksiyon
yöntemlerinin en etkin ve en güvenli olanıdır. İleri teknoloji ürünü olan bu cihazlar, ultra viole
lambanın yaydığı ultraviole ışınları vasıtası ile suya herhangi bir kimyasal enjeksiyon sağlanmadan
mikrobiyolojik arıtım yapmaktadır. Bu nedenle suda herhangi bir bakiye kimyasal kalmadığından
dolayı, son derece güvenilir bir arıtım elemanıdır.
Mezbaha Kanlı Atıksu Arıtma
Panel Menü